Terug naar Actueel

Uitvaartvereniging warme deken bij afscheid

Blog
Geplaatst op: 30 oktober 2020
Jetske Nouta is secretaris van de uitvaartvereniging in Oosterbierum. Voor haar stond altijd al als een paal boven water dat een uitvaartvereniging in de plaatselijke 'mienskip' van grote waarde is. Ze verloor haar mem in coronatijd. Ze ervoer de meerwaarde van de vereniging en de mienskip in haar dorp aan den lijve, ondanks de afstand. Koester, waardeer en blijf de plaatselijke verenigingen steunen is de boodschap die Jetske in dit persoonlijke verhaal legt.

Sinds 2010 ben ik bestuurslid van onze plaatselijke uitvaartvereniging. Deze keer een persoonlijk verhaal. Ik had niet verwacht dat ik dit in 2020 van zo dichtbij zou meemaken…

Corona

Begin dit jaar werd de wereld opgeschrikt door een virus: Covid19 (Corona) en medio maart kreeg dit ook in Nederland grote gevolgen. Voor onze vereniging betekende dit in eerste instantie de annulering van de algemene ledenvergadering, de personeelsavond en een bestuursvergadering.
Maar belangrijker: de lockdown hield in dat er geen bijeenkomsten mochten plaatsvinden met meer dan 30 personen. En er werd een 1,5 meter richtlijn ingesteld; deze afstand moest te allen tijde gehanteerd worden tussen mensen.  Een eventuele uitvaart zou er dus heel anders uit gaan zien. Geen knuffel of kus meer om iemand te condoleren en te troosten. Sterker nog: zelfs een handdruk was en is niet toegestaan. En samen woorden van troost zingen in een kerk; ook dat zat er niet in.

Uitvaartvereniging

Als bestuur en bode van een uitvaartvereniging hoop je dat er in zo’n periode geen leden overlijden en kijk je wat er nodig is om een eventuele uitvaart wél mogelijk te maken. Hierbij werden wij steeds van actuele informatie voorzien door Nardus – de landelijke belangenvereniging voor uitvaartverenigingen zonder winstoogmerk – en door de Friese federatie van uitvaartverenigingen.
Ondertussen leek alles stil te staan. Veel mensen werkten waar mogelijk thuis. Daarentegen draaide het personeel in de zorg overuren en werd met man en macht geprobeerd zieke mensen beter te maken. In juni/juli werden de richtlijnen steeds iets meer  versoepeld en mochten er weer bijeenkomsten plaatsvinden met meer dan 30 mensen, maar nog steeds bleef de 1,5 meter richtlijn gehandhaafd. 

Persoonlijk verdriet

En toen… op 26 juni werd mijn mem plotseling met de ambulance opgehaald en naar het MCL gebracht. Een paar weken later overleed ze op 14 juli in het MCL. In de tussenliggende dagen hoorden wij dat ze kanker had en dat er al diverse uitzaaiingen waren. Het is niet te geloven hoe zwak iemand kan worden in een paar weken tijd.  In de avond van 13 juli, toen we wisten dat ze niet lang meer zou leven, hebben we onze dominee gebeld. Hij kwam die avond naar het ziekenhuis om haar de laatste zegen te geven. Ook had ik contact met onze bode: ik wilde weten hoe het werkt als mem die nacht zou overlijden; we wilden dat ze thuis opgebaard zou worden. Dinsdags heel vroeg   overleed mem. Rond de klok van 09.00 uur waren we thuis en kwam de bode langs om alles door te nemen. Na het uitzoeken van de kist werd mem om een uur of 11.00 thuisgebracht.

Meteen daarna moesten we aan de slag met de kaart en dus met de vraag hoe we de uitvaart wilden houden. Trouwe kerkganger die mijn mem was, moest het afscheid natuurlijk plaatsvinden in de kerk. Omdat daar hooguit 60 mensen op 1,5 meter afstand in kunnen, was voor ons snel duidelijk dat dit beperkt bleef tot de naaste familie. Mijn mem hield niet van poespas, dus een streamingdienst en een erehaag waren voor ons geen optie. Onder de omstandigheden wilden we het sober en ingetogen houden.

Kracht van de mienskip

En wat is het dan fijn dat je een plaatselijke bode hebt die de overledene en de familie kent, die je dag en nacht mag bellen, appen of mailen en die veel regelt van kist tot drukwerk.
Wat onze plaatselijke uitvaartvereniging bijzonder maakt is dat er gedragen wordt door middel van  een traditionele baar met dragers. Hoewel lastig (i.v.m. de 1,5 meter afstand) waren de dragers graag bereid om deze mooie traditie uit te voeren. Na het opstellen van de kaart en de advertentie moest  nagedacht worden over de verdere invulling van de afscheidsdienst. Gezegend zijn we met een betrokken dominee die onze mem persoonlijk kende en die samen met ons herinneringen aan haar ophaalde. Deze dominee attendeerde ons er op dat er wel gezongen mocht worden maar dan zachtjes.  We kozen voor een triozang van de dominee, Fokke (dorpsgenoot en drager) en Max (dorpsgenoot). En het was prachtig! Ondanks het beperkte aantal aanwezigen voelde het voor ons, hierdoor en door de mooie woorden van de dominee als een warm afscheid.

Mijn mem hield niet van rouwstukken bij een uitvaart. Een wit kruis op de kist vond ze wel mooi. Dit werd gemaakt door haar kleindochter. Een paar dagen na haar overlijden vroeg Max, die de bloemen in de kerk moest verzorgen of hij bloemen uit de tuin van mijn ouders mocht halen. Dit had ze wél heel mooi gevonden. Dus … stond er een prachtig boeket bloemen in de kerk uit haar eigen tuin.

Op het laatste moment bedachten we dat we toch graag een fotoreportage wilden van de uitvaart. We vonden Jolanda, die vaak foto’s maakt voor de website van het dorp, bereid. Ondanks het late verzoek wilde zij dit belangeloos doen voor mem en voor ons. Het werd een mooie reportage.

Na de dienst stond er voor de familie in het dorpshuis koffie klaar en soep met broodjes. De zaal was volgens de coronarichtlijnen ingericht. Dit voelde bij binnenkomst wat kil aan, maar het moest nu eenmaal zo. Door enkele vrijwilligers uit het dorp werd de koffie, soep en broodjes rondgebracht. En toen de familie weg was vroeg Ype (de dorpshuisbeheerder) ‘en … nou noch mar efkes een borrel net?’

Toen mijn heit na de dienst thuiskwam lagen er 72 kaarten op de deurmat. Het totaal aantal kaarten moeten we nog tellen, maar het zijn er heel veel! Via de site van de Friese uitvaartfederatie is het mogelijk om heel simpel een online gedenkpagina te maken. Hiervan heb ik gebruik gemaakt. Er zijn enkele berichten binnengekomen, maar je merkt toch dat de ouderwetse kaarten verreweg het meest gebruikt zijn om de condoleances over te brengen.

Wij kijken terug op een ingetogen, maar mooi en warm afscheid.  Aan de andere kant beseffen wij ons dat het juist voor andere naasten erg is dat ze geen afscheid konden nemen. Dit blijkt ook uit alle berichten die we kregen: ongeloof over de snelheid waarmee haar ziekte ging en het overlijden daarna. Wij zijn dankbaar voor het medeleven van iedereen die er niet bij kon zijn, maar die op een andere manier zijn of haar medeleven heeft betoond. Uit alle mooie woorden blijkt voor hoeveel mensen mem iets heeft betekend. Wij zijn erg trots op haar en dankbaar voor haar leven!

De rekening

De rekening van de uitvaart kregen we een paar weken na de uitvaart. Helemaal gespecificeerd: één totaalrekening met de achterliggende facturen als bijlage. Kortingen (omdat het via de plaatselijke uitvaartvereniging  gaat) zijn van diverse kosten afgehaald. En natuurlijk werd de ledenkorting op het totaalbedrag in mindering gebracht. De rekening is wel het minst belangrijk bij het afscheid van een dierbare, maar als een factuur niet duidelijk is kan dit een vervelend gevoel achterlaten. Daarom is het fijn dat de rekening er professioneel , transparant en volledig uit ziet. En niet te vergeten: het samenstellen en opstellen van de factuur gebeurt ook allemaal op basis van vrijwilligerswerk.

Noaberschap

De nazorg vanuit het dorp is ook geweldig. Buren die eten brengen bij mijn heit, die bellen hoe het gaat, die hem uitnodigen voor een kopje koffie of die bij hem langsgaan.

Ik ben er trots op om (bestuurs)lid te zijn van een plaatselijke uitvaartvereniging, die ooit ontstaan is vanuit noaberschap. En eigenlijk geldt dit noaberschap nog steeds; dat is best bijzonder in deze tijd.

Graag draag ik met mijn persoonlijke verhaal uit dat wij de plaatselijke verenigingen moeten koesteren, waarderen en blijven steunen.

Jetske Nouta

Betaalbaar - Betrokken - in de Buurt - Professioneel

Samen tellen onze verenigingen circa 150.000 leden: de Krêft fan Mienskip